دستهبندی : سبزیجات خرد شده و خشک
آویشن بلوچستان (اِزگِند)
آویشن بلوچستان (اِزگِند) یکی از گیاهان داروئی که در کوهستانهای بلوچستان مخصوصا خاش ، ایرانشهر و سراوان (استان سیستان و بلوچستان )به وفور می روید آویشن کوهی است . مردم این منطقه از قدیم الایام به خواص بسیار زیاد داروئی این گیاه آشنا بودند و از آن در درمان بسیاری از بیماریها استفاده می کردند .در طب سنتی از این گیاه به عنوان ضد اسپاسم، درمان سیاه سرفه، برونشیت، عفونت ریه، سرماخوردگی، آنفلوآنزا و برای درمان نفخ و گرفتگی‌های عضلانی استفاده می‌شود.
استفاده امروزی و ثابت شده گیاه ازگند یا آویشن کوهی برای درمان آسم، سرفه‌های خشک مکرر، آمفیزم و برونشیت است. چای دم کرده آن را نیز برای درمان عفونت گوش میانی، نفخ و تهوع استفاده می‌کنند، عصاره آویشن حاوی ماده‌ای به نام «تیمول»است که برای بیماری آسم مفید است. حمام آویشن برای مبتلایان به دردهای عضلانی، مفصلی و روماتیسمی مفید است. ضماد آویشن برای نیش و گزیدگی حشرات موثر است .در حاملگی مصرف این گیاه ممنوع است اما در دوران شیردهی منعی ندارد.
خواص آویشن کوهی (ازگند) :
1- اسانس آویشن کوهی ضد عفونی کننده و خلط آور می باشد. 2- از آویشن کوهی در درمان کم اشتهائیی، سوء هاضمهاسهال و ناراحتی صفراوی استفاده می کنند. 3- برای رفع خستگی عصبی ، ضعف عمومی بدن، وبیماریهای جنسی می توان از دمکرده یک قاشق از آویشن در هر فنجان آب مرود استفاده قرارداد. 4- آویشن کوهی محرک، کمک کننده به هضم غذا، تسکین دهنده رماتیسم ، مدر، تنظیم کننده عادت ماهانه ودافع کرم بوده و از این خوراکی در درمان سرگیجه ، سرفه، گلودرد، آسم،سوءهاضمه، اسهال و اضطراب استفاده می شود . 5- برای درمان ترشحات سفید رحم، زخم واژن و دهانه رحم 50 گرم از آویشن را درچهار لیوان آب جوشانده و بعد آن را از صافی گذرانده و بوسیله پوار بد رون واژن تزریق نمائید. 6- به منظور درمان بیماریهای مثانه، تکرار ادرار و همچنین سوزش ادرار می توانید 2 قاشق مرباخوری از پودر آویشن را در یک استکان آب جوش دم کرده و در صورت عدم مبتلا به دیابت آن را باشکر شیرین نموده و سپس میل نمائید. ( این دستور را هر روز در 3 نوبت انجام دهید.) 7- برای التیام زخم ها از کمپرس آویشن جوشیده شده استفاده نمائید. 8- بر ای رفع آفت دهان بمقدار یک قثاشق غذاخوری از آویشن کوهی را در نیم لیوان آب جوشانده وچند مرتبه در دهان نگه دارید تا اثر آن را مشاهده کنید. 9- دم کرده تند وخوشبوی آویشن بعلاوه اکلیل کوهی در 4 لیوان آب برای پوست بسیار مفید و شاداب کننده است، این دمکرده را بلافاصله پس از دم کشیدن باید مصرف نمود. 10- برای جلوگیری از ریزش موها وتقویت آن در حدود 15 الی 25 گرم از آویشن را در یک لیتر آب جوشانده و به صورت یک روز در میان بر روی موها می مالند.
آویشن کوهی مثل آویشن شیرازی دارای عطر خوبی و از آن برای معطر کردن گوشت چرخ کرده و گوشت شکار به کار میرود.این آویشن یک داروی عمومی است وبرای مصرف درمانی سرشاخه های آن را در اوایل گل دهی (تیرومرداد) در وسط روز جمع آوری کرده و در سایه یا بطور دسته ای در محلی که هوا کوران داشته باشد ، آویزان می کنند تا وقتی که گیاه خشک شد و بعد به مصرف می رسانند. ابن گیاه معطر بوده وطعم تلخی دارد، گیاه خشک شده حاوی 4/. درصد اسانس روغنی و عصاره های تلخ و 8 درصد تانن می باشند.زنان حامله مجاز به مصرف این خوراکی نمیباشند. زیرا آویشن برای خانم های آبستن زیان آور بوده و موجب خروج جنین می شو